Wie past er op mijn baby?

Je bent nog maar net zwanger en wordt al van alle kanten bestookt met verhalen over hoe moeilijk het is een betrouwbare gastouder of een plekje op het kinderdagverblijf te vinden. Als je de keuze moeilijk vindt, kan het handig zijn om er op tijd over na te denken en het met je partner te bespreken. Wat zijn voor jullie belangrijke factoren en wat zijn de voor- en nadelen van de verschillende mogelijkheden? Hieronder volgen de belangrijkste zaken waar je rekening mee kunt houden.

De voor- en nadelen van de verschillende soorten opvang

Wees je er ten eerste van bewust dat jullie keuze bijna altijd een compromis betekent. De perfecte vorm van kinderopvang bestaat niet; iedere soort heeft zowel voor- als nadelen. Jullie moeten beslissen wat het beste bij jullie wensen, eisen en prioriteiten past.

Het kinderdagverblijf

• Voordelen: het is perfect afgestemd op de ontwikkeling van baby's, peuters en kleuters en je kindje leert er omgaan met anderen. Je kindje wordt verzorgd door goed opgeleid personeel. Je krijgt van de overheid een tegemoetkoming in de kosten, afhankelijk van het inkomen van jou en je partner.
• Nadelen: er zijn vaak wachtlijsten! Bovendien zijn er vastgestelde openingstijden waar jullie je aan moeten houden. Op een kinderdagverblijf kunnen baby's sneller ziek worden doordat ze door de andere kinderen worden aangestoken. Als je kindje ziek is, mag je hem meestal niet brengen.

De gastouder

• Voordelen: een officiële gastouder is goed opgeleid en wordt ook regelmatig gecontroleerd. Deze vorm van opvang is wat flexibeler: de opvangdagen en -tijden zijn meestal bespreekbaar. Baby's worden wat minder snel ziek, omdat ze ofwel alleen, ofwel met maar een paar andere kindjes worden opgevangen.
• Nadelen: het kan lastig zijn om er eentje in de buurt te vinden. Bovendien moeten jullie leren erop te vertrouwen dat de gastouder goed voor jullie baby zorgt. Gelukkig moeten gastouders in Nederland aan allerlei kwaliteitseisen voldoen en wordt dat ook regelmatig gecontroleerd. Als de gastouder ziek is, moet je zelf voor een oplossing zorgen.

Opvang aan huis

• Voordelen: dit is de meest flexibele oplossing, omdat je geen reistijd naar de opvang hebt. Een nanny of au pair past zich aan jullie wensen en eisen aan. Bovendien krijgt jullie kindje alle zorg en aandacht. Aan het einde van de dag kunnen ze je uitgebreid verslag doen over het wel en wee van je kleintje.
• Nadelen: au pairs krijgen vaak maar een beperkte opleiding. Voor nanny's zijn er een aantal professionele bemiddelingsorganisaties waardoor de kwaliteit beter is gewaarborgd. Als de au pair ziek is, moet je zelf voor een oplossing zorgen. Als je kindje wat groter wordt, krijgt hij steeds meer behoefte aan contact met andere kinderen. Ten slotte is dit bijna altijd de duurste oplossing.

Gedeelde kinderopvang met een ander gezin

• Voordelen: je kunt overleggen met het andere gezin over de dagen en tijden. Je baby kan voor een deel van de week lekker thuis blijven.
• Nadelen: het is niet eenvoudig een gezin in de buurt te vinden waar jullie het goed mee kunnen vinden, waarmee de opvangtijden goed afgestemd kunnen worden en dat dezelfde normen, waarden en regels hanteert als jullie! De kosten bij deze vorm van opvang kunnen minimaal zijn, als jullie ieder hetzelfde aantal dagen of uren voor elkaars kind(eren) zorgen.

Peuterspeelzaal

• Voordelen: dit is een vorm van opvang voor kinderen vanaf 2 jaar die tot dan toe thuis zijn opgevangen. De meeste kinderen gaan twee dagdelen per week naar de peuterspeelzaal. Het is een mooie gelegenheid om - onder begeleiding van goed opgeleid personeel - allerlei activiteiten uit te oefenen met andere kinderen, als voorbereiding op de kleuterschool.
• Nadelen: er kunnen wachtlijsten zijn (wees dus op tijd met aanmelden!) en er zijn vaste tijden. Bovendien zijn de meeste peuterspeelzalen in de schoolvakanties gesloten.

Familie

• Voordelen: je kent degene die voor je baby zorgt erg goed, dus je hoeft je minder ongerust te maken. Een familielid is meestal flexibel wat de tijden betreft waardoor je niet in paniek hoeft te raken wanneer je in een file terecht komt. Een familielid heeft meestal ook een veel hechtere band met jullie kindje.
• Nadelen: jullie kunnen onenigheid krijgen over bepaalde aspecten van de opvoeding. Oppassen kost veel energie dus niet alle opa's en oma's zijn geschikt om deze rol op zich te nemen.

Bijna 40% van de gezinnen kiest voor het kinderdagverblijf of de gastouder, wat we in Nederland ook wel de formele opvang noemen. Nog eens 20% kiest voor de informele opvang, dus door familie, vrienden of buren. Bij de resterende 40% blijft een van de ouders thuis om voor het kind te zorgen. Bron: CBS, cijfers 2009.

Martha, moeder van Lieke:"In het begin was ik bang dat Lieke meer gehecht zou raken aan de oppasmoeder dan aan mij, maar met Elena ging het allemaal prima! Ze is perfect: rustig, lief en goed georganiseerd. We hebben een goede vertrouwensrelatie opgebouwd. Als ik thuiskom, geeft ze haar aan mij en vertrekt dan vrij snel zodat we alleen kunnen zijn."